Leśny kompeks promocyjny „Lasy Birczańskie” został utworzony Zarządzeniem Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych w dniu 24 stycznia 2001 r. Obejmuje cały obszar Nadleśnictwa Bircza o pow. 29 553 ha (pow. leśna 27 314 ha), który stanowią 3 obręby: Bircza, Nowe Sady, Wojtkowa – podzielony na 21 leśnictw.

LKP „Lasy Birczańskie” jest obszarem funkcjonalnym o znaczeniu ekologicznym, edukacyjnym i społecznym. Celem jego działania jest promocja trwale zrównoważonej gospodarki leśnej oraz ochrona zasobów przyrody w lasach.

LKP „Lasy Birczańskie” położony jest na terenie Pogórza Przemyskiego – na pograniczu Karpat i Podkarpacia, przy granicy Karpat Zachodnich i Wschodnich. Jeden z przewodników turystycznych tak opisuje te ziemie: „Pogranicze dwóch narodów. Kraina burzliwej historii i opustoszałych wiosek, dzikich lasów, zapomnianych cerkiewek. To drugie Bieszczady”. Tereny te cechuje duża naturalność i wysokie walory przyrodnicze. Wysoka lesistość sięgająca od 50 do 80%, mała gęstość zaludnienia i niski stopień skażenia środowiska predestynują ten obszar do spełnienia wielu funkcji pozaprodukcyjnych, a zwłaszcza funkcji społecznych.

Według regionalizacji przyrodniczo – leśnej obszar Nadleśnictwa Bircza położony jest w VIII Karpackiej Krainie Przyrodniczo-Leśnej, w Dzielnicy Pogórza Środkowo-Beskidzkiego, Rzeźba terenu jest tu silnie urozmaicona. Tworzy ją szereg pasm górskich o wysokości od 350 do 680 m n.p.m. poprzecinanych licznymi dolinami, jarami i potokami. Osią łączącą cały obszar jest rzeka Wiar i Stupnica, których urokliwe, dzikie dolinki i przełomy stanowią niezwykłą atrakcję turystyczną. Podłoże geologiczne stanowią utwory fliszowe, składające się z naprzemianległych warstw łupków i piaskowców.

W siedliskach leśnych dominują: las wyżynny zajmujący 50,6% pow., las górski – 49,2% pow., las łęgowy – 0,2% pow. Udział powierzchniowy gatunków lasotwórczych: jodła -35%, modrzew – 2,0%, sosna – 32%, brzoza – 1,4%, buk – 21%, świerk – 0,8%, olsza szara – 3%, dąb – 0,7%, grab – 2%, jawor – 0,7%

W rozległych kompleksach leśnych bytują m.in.: jelenie, sarny, dziki, wilki, rysie, wydry, bobry, jarząbki, myszołowy, orły i orliki, a nawet niedźwiedź brunatny.

Całość lasów LKP zaliczona jest do lasów ochronnych, wśród których można wyróżnić: wodochronne – 84,6%, glebochronne – 1,6%, cenne fragmenty rodzimej przyrody – 7,2%, drzewostany nasienne – 0,5%, ostoje zwierząt chronionych – 1,2%, lasy wokół miast – 0,8 %

Aktualnie cały obszar LKP znajduje się w zasięgu wielkoobszarowych form ochrony przyrody: Parku Krajobrazowego Pogórza Przemyskiego (53%), Parku Krajobrazowego Gór Słonnych (35%), Przemysko-Dynowskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu (12%).

Pomniki przyrody: są to wiekowe, okazałe drzewa lub ich grupy. Łącznie tą formą ochrony objęte jest 88 szt. drzew. W strukturze gatunkowej drzew pomnikowych dominują dęby, jodły, buki i lipy.

Użytki ekologiczne: są to płaty nie użytkowanej roślinności, śródleśne i śródpolne oczka wodne, bagna, torfowiska. Za użytki ekologiczne uznane jest 444 ha powierzchni.

Flora omawianego obszaru jest niezwykle zróżnicowana na skutek przenikania elementów nizinnych, górskich i pontyjskich. Ochronie podlega 58 gatunków, w tym 48 objętych ochroną ścisłą. Do najrzadziej spotykanych należą: języcznik zwyczajny, cis pospolity, orlik pospolity, wiśnia karłowata, listera sercowata, ostrożeń siedmiogrodzki.

Fauna charakteryzuje się obecnością gatunków wschodnio i południowoeuropejskich a nawet podzwrotnikowych. Ochronie podlega 38 gatunków ssaków – między innymi: niedźwiedź, wilk, ryś, żbik, wydra, bóbr. Z płazów licznie występuje salamandra plamista, natomiast wielką rzadkością jest żaba dalmatyńska. Gady reprezentowane są przez jaszczurkę zwinkę, padalca oraz 3 gatunki węży: zaskrońca, żmiję zygzakowatą i gniewosza plamistego.

Chronionych jest także 120 gatunków ptaków, m.in. orzeł przedni, orlik krzykliwy, bocian czarny, puszczyk uralski.

Bardzo ważne w funkcjonowaniu LKP jest otwarcie lasów dla edukacji przyrodniczo-leśnej, celem której jest zmiana postaw wobec przyrody a przede wszystkim ukazywanie zależności człowieka od środowiska oraz odpowiedzialności za zmiany dokonywane w środowisku naturalnym. O tym jak leśnicy gospodarują w lasach, jak sobie radzą ze wszystkimi skomplikowanymi zadaniami można przekonać się na własne oczy korzystając z następujących form edukacji przyrodniczo-leśnej w lasach LKP:

•izba przyrodniczo-leśna wyposażona w sprzęt audiowizualny do prowadzenia wykładów, prelekcji, zajęć dydaktycznych, wystaw, itp. Znajduje się tu ekspozycja ukazująca bogatą florę i faunę tego terenu;

•zielona klasa umożliwiająca prowadzenie zajęć na wolnym powietrzu z miejscem na ognisko;

•ścieżka przyrodniczo-leśna w rezerwacie Krępak pokazująca różnorodność zbiorowisk roślinnych, flory i fauny, elementów geomorficznych;

•ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna „Drzewa i krzewy parku podworskiego” w Jureczkowej ukazująca rzadkie gatunki drzew i krzewów.

•ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna „Bobrowa Dolina” w Lipie ukazująca miejsce introdukcji bobra europejskiego w dolinie wchodzącej niegdyś w skład dóbr dworskich.

•ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna „Pomocna Woda” w Starej Birczy, której walorem są zbliżone do naturalnych lasy oraz miejsce kultu religijnego Matki Bożej z cudownym źródełkiem.

•ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna „Kamionka” w miejscowościach: Korzeniec, Boguszówka i Huta Brzuska, prowadząca przez teren o ciekawej rzeźbie, krajobrazach oraz lasach zbliżonych do naturalnych.

Projektuje się urządzenie ścieżki Turnica w Rezerwacie „Turnica”.

Dla miłośników przyrody, turystów oraz wszystkich odwiedzających LKP „Lasy Birczańskie” zostaną urządzone parkingi, punkty widokowe, pola biwakowe.

Dla utrzymania ochronnych i gospodarczych funkcji lasu w Nadleśnictwie Bircza wykonuje się corocznie od 200 do 400 ha odnowień i zalesień oraz prowadzi się zabiegi pielęgnacyjne i ochronne na powierzchni ok. 3000 ha. W szkółkach leśnych produkuje się blisko 2 min sztuk sadzonek rocznie – zarówno na potrzeby własne i innych nadleśnictw jak i miejscowej ludności.

W lasach nadleśnictwa pozyskuje się ok. 80 tys. m3 drewna rocznie, głównie z porządkowania sanitarnego drzewostanów i zabiegów pielęgnacyjnych.

W celu zachowania różnorodności biologicznej w ekosystemach łąkowych – wykonuje się zabiegi zwalczania sukcesji leśnej.